Pancar toplantısında gerginlik arttı. Çiftçiler “Para kazanamıyoruz” dediler: “Üretici Salonu terk etti!..”

Amasya Pancar Üreticileri Kooperatifi’nin Vezirköprü’de pancar üreticisini bilgilendirme amaçlı düzenledikleri toplantıda polar tartışması sürdü. Üretici “bu polar ve açıklanan fiyat üzerinden para kazanma şansımız yok” dedi. Üreticilerin bir kısmı toplantı salonunu terk etti.

İlçemizde yapılan Amasya Pancar Üreticileri Kooperatifi’nin düzenlediği bilgilendirme toplantısında polar sebebiyle başlayan tartışma uzadı.

Amasya Pancar Ekicileri Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Saatcı’nın konuşmasıyla başlayan toplantıda bilgi veren Saatcı:

Vezirköprü’den geçen yıl 95 bin ton pancar aldık. Vezirköprü’de suyla ilgili çok büyük bir problemimiz yok. 2021-2022 yılı için gübremizi, tohumumuzu temin ettik, beyanlarımızı alıyoruz. Bir fiyatta söylemiştik. İlkini burada açıklayacağız. O fiyatın üzerine 50 lira daha koyuyoruz. 800+50 demiştik. 850+50’yi aşağı düşmemek üzere pancar fiyatımızı burada belirlemiş oluyoruz. Şayet Türkiye Şeker ilerideki Tüfe’ye göre bir fiyat verirse onun da üzerine mutlaka vereceğiz. Dört yılda kantarlarımızın hemen hemen hepsini elden geçirdik. Bir tane toplama merkezi yaptık. Parasal konularda kooperatif konusunda çok büyük sıkıntılarımız olmadı.

Kooperatif olarak daha önce seçim döneminde söz vermiştik. 20 Milyon TL’ye kadar olan kredilerde kefilliği kaldıracağız ve kaldırdık.
Faydalanan arkadaşlarımız var. Ama yeterli ölçüde faydalanan yok. Burada bizimde noksanlarımız var. Onları da süratle gidereceğiz.
Tohum konusunda, gübre konusunda, avans konusunda, para konusunda soruları cevaplayalım. Geriye kalan pancar bedellerini de 14-16 Şubat arasında hesabı olanların hesabına, hesabı olmayanları da havuza yatıracağız. Şunu önceki yıllarda da kesinlikle yapmadık, bu sene de yapmayacağız. Çiftçi kardeşlerimiz hangi cins tohumu ekmek istiyorlarsa ona karşılık tedbirlerimizi aldık. Yani hangi tohum ekmek istiyorsa ister dışarıdan alabilecek, isterse fabrika olarak biz ve kooperatif tarafı bunları tamamlayacak.
Gübreyi de 4.15 çinkolu vereceğiz bu sene. Bunda da biz gereğini yapıyoruz. Broşürlerimizi okumuşsunuzdur. Geçen yılki teşviklerimizin aynısı var. Burada tarladan nakliyede kamyon firelerinde biraz sıkıntılarımız oluştu. Bu sene bunun üzerinde durup kantar nakliyelerinde de çiftçilerimize yardımcı olmaya çalışacağız.
Bu fabrika 1954 yılında kurulmuş, 68.kampanyasını tamamladı, 69’a hazırlanıyoruz. Burada en büyük kahramanlığı da Vezirköprü yaptı. Vezirköprü için de bizim gereğini yaptığımızı düşünüyorum. Ama noksanlarımız mutlaka vardır.

Bu sene en büyük hedeflerimizden birisi pancar kantarlarındaki makinelerimizi yenilemek olacak. Geçen yıl söz vermiştik iki kantarda da elektrikli sisteme geçeceğiz diye, geçtik. Toplama merkezi yapacağız dedik, yaptık. Bazı kantarlarımızın etrafını çevirdik. Yağcı kantarındaki boş yeri yol yapım vasıtasıyla doldurup oranın da etrafını çevireceğiz.
Gübreyi 11 ay vadeli veriyoruz. 8 Milyon 900 Bin TL’ye bize maliyeti var. Yani 9 Milyon liraya gübrenin tonunun maliyeti var. Ben iki tarafı da biliyorum. Fabrika tarafını da biliyorum, kooperatif tarafını da biliyorum. Çiftçiye katkımız olsun diye çakma gübre de almadık. 11 Milyon TL kaynak aktararak gübre ve tohum verdik. O zamanlarda 5000TL’ye aldığımız gübreyi 10 ay vadeli 5700 TL’ye verdik. Bugün aynı gübreyi biz alamıyoruz. Burası sizin yeriniz. Emaneti koruyacağız. Dedi.
Daha sonra üreticilerden toplantıya katılanların sorularını cevaplayan Saatcı, bir üreticinin “Teslim ettiğimiz pancarlara ek artı olacak mı?” sorusuna:
– Biz dört yıldır ne tohumdan, ne gübreden, ne çapa avansından size finans yansıtmıyoruz. Geçen yıl 96 liraya verdiğimiz gübreyi bugün tekrar size 300-350’ye verirsek çok iyi. 155 Liraya verdiğimiz gübre 540 lira. Buna da dikkat etmek lazım. 265 lira şeker KDV’li fiyatı. Biz geçen gün 6-7000 ton şekerin pancar paralarını ödeyelim diye 425 liradan sattık. Bu sene Türkiye’de sadece şeker pancarında değil, diğer mahsullerde de şeker pancarı istatistiklerinde %30 ürün kaybı, polarda da 1,5 -2 puan kayıplar var. Bu fabrika sizin. Bu fabrika kar ettiği zaman mutlaka bir yerde bir imkan sağlayacak.
Pan-Et’i faaliyete geçiriyoruz. Süt toplama konusunda da söz verdik. Bu sene bizim 80 bin ton şeker kotamız var, ürettiğimiz şeker 49 Bin 215 ton. Bütün bölgelerimizin ortalaması 13,5 polar civarında. Israrımız 17 polar. Bir önceki yıl Vezirköprü’nün ortalaması 15,80 – 16 polar. Geçen sene yaşanan hava durumu en fazla pancarı etkiledi. Dedi.
Üreticilerin, “Pancarın 1000 lira olmasını istiyoruz 16 polar üzerinden. Seçimden önce Adatepe köyüne gelmiştiniz. Gerekirse 14’e çekip, 14 polar üzerinde fiyat açıklayacağız demiştiniz.” Sözleri üzerine Saatçı:
– Daha önce de polar olayı 10’du, ilk olarak biz 12’ye çektik daha sonra diğer fabrikalar ve Türkiye Şeker çekti. Biz de biliyoruz, 13’e çekelim dedik. Onun için 50 lira fark verdik. Türkiye Şeker 630-650’lerde fiyat telaffuz ediyordu, Kayseri 720, biz 800+50’yi verdik.
Bu fiyatları görünce Türkiye Şeker 875 verdi. Biz 900 liradan aşağı olmayacak diyoruz. Bu sene küspeden 40-42 civarında, bir dahaki sene 50 lira diyoruz. Belki 55-58 düşecek ama 16 polar pancarı teslim eden vatandaşımız şunu bilecek, pancar 900 liradan aşağı düşmeyecek. Kooperatif imkanları olmasa gübreyi, ilacı size veremeyiz, bunları yaparak bu imkanları size veriyoruz.
Vezirköprü’den fabrikaya pancar teslim edildiği zaman çapa avansından, tohumundan gübresinden, ilacından pancarın pancar 1,20 – 1,50 civarında. Bir hareketlenme olursa bunu da yansıtacağız. Yapmak istiyoruz ve yapacağız. Bundan en ufak endişeniz olmasın.
10 tane bölgemiz var. 100’er bin ton pancar alsak 1 Milyon ton pancar ediyor. Bize 650 bin ton pancar lazım. 4 tane Vezirköprü olsa gerisi de bunları tamamlar. Vezirköprü bizim göz bebeğimiz.
Biz 16 polar bir kilo pancardan 112 gram şeker alıyoruz, 270 gram küspe alıyoruz, 130 gram da melas alıyoruz, gerisi su. Sizin bir kilo pancarınızın 270 gram küspenizin 200 gramını ya para ya küspe olarak size yansıtıyoruz. Geriye 70 veya 100 gram. 300 gramı geçmiyor.
Bizde 17 kuru maddeden gübre çıkıyor. Biz şunda değiliz, su satalım kandıralım biz bu düşüncede değiliz. İhmallerimiz olmuştur. Bunlarla ilgili de tedbir bizde.
Bu sene Vezirköprü’de paketçi arkadaşlar bunları söyledi. Hatta gelip biz özel baktık. Bir dahaki sene bunun üzerinde daha çok duracağız.
Ben bir çiftçi çocuğuyum. Bugüne kadar pancar dairesinden hariç bizim evimize hiçbir gübre girmemiştir. Durumu ve çiftçiliği düzgün olan arkadaşlarımıza illa pancara karşılık gübre diye farkını da imkanlarımız ölçüsünde veriyoruz. Dedi.
“Şu anda mazotun gübre bedelini 1 milyon şu anda kurtarmıyor şu anda sizin hesabınıza göre.” Soruna ise Saatcı:
– Biz şunun hesabını hep yapıyoruz. Biriniz dikkat eder de şunu sorar diye bekledim. Bu sene niye dış sahadan çok pancar getiremediniz de şekeriniz bu kadar düştü. Sadece kendi çiftçimizi ezmemek için. Bizim 10-15 ton şekerimize bir toto tuttu. Bu fabrika sizin. Hiçbir fabrikada paranın %80’ini ödeyebilen bir fabrika yok. Hepsi Mart’tan sonra ödeyecek. 16’sında bizimle alışverişi olanların tümünün işi bitti, parasını ödeyeceğiz. Bende biliyorum 1 Milyon, 1 Milyon 200 Bin verelim. Bizim en büyük kaygımız iklimsel olarak zayıf bir bölgedeyiz. Bizim pancarımız 16-17 polar gelse kota savaşları olur burada. Çiftçi arkadaşlarımız biraz kendilerini zorlasın ve ilaçlarını yapsınlar, sularını zamanında versinler.Dedi.
“Pancarın 60 dönüm pancarım vardı. 40 dönümünü geç yaptım. 20 dönümüne yapmadım. Her ikisinin de poları aynı geldi.” Diyen üreticiye ise Saatçı:
– Kesinlikle istisnadır. Şu da var, biz üç ilacın %50’sini veriyoruz. Konya’da adam bunalırsa terkos için ilaç atıyor. Sebep 1100 rakım, yani nem yok. Dedi.
“Fabrika bu sene kâr mı etti, zarar mı? Kâr ettiyse çiftçi bundan nasıl faydalanacak?” sorusuna
– Fabrikamızın karı zararı konusunda biz de hesaplarımızı yapıyoruz. Bu ay sonu veya Mart’ın 10’una 15’ine kadar çıkar. Onları da açıklarız. Şunu söyleyelim, bizim özel hesap dönemimiz 30 Nisan. İnternet sitemizden bunları da rahatlıkla görebiliyorsunuz. El ele biraz kârda kapatabiliyoruz. Mahsulünün alım garantisi var. Diyen Saatcı
“Sizin bu girdi maliyetlerine göre bu sene 800 lira açıkladınız. 13 polar üzerinden 650 lira yapıyor. Bu şekilde bizim para kazanma şansımız var mı?” sorusuna:
– Bir hesap yapalım. Buğday ektin, ayçiçeği ektin, mısır ektin onlarla bir kıyaslayalım. 6-7 tondan aşağı düşmediğin zaman yine para kazanıyorsun. Dönümde 1000 liradan aşağı düşmez. Bunların tarla kiraları dahil hesapları var. Dedi.
Vatandaşların bir kısmı bu sözler üzerine “Biz polar işine güvenemiyoruz. Biz çiftçiler olarak para kazanamamaktan yorulduk. Gerekirse kardan zarar gösterip bu çiftçiye para kazandırın.” Diyerek toplantıyı terk etti.