Nasıl Bağımlı Oluruz?
admin vatandas1959@hotmail.com
Bağımlılıklar, kişinin hayatını olumsuz etkileyen, kurtulma girişimlerinin sık sık denendiği yine de bağımlılık oluşturan madde ya da duruma çekilmesi olarak kısaca tanımlanabilir. Bağımlılıkların oluşmasında birden fazla etken olsa da duygusal zorlanmalar yaşayan kişiler daha çok bağımlı olmaya adaydır. Araştırmalarda kişilerin öykülerine bakıldığında zorlu çocukluk, zorlu yaşam olayları görülmektedir.
Bağımlılıklar ruhsal bozukluklar tanı kitabında ele alınmıştır. Bağımlılık kavramının olumsuz anlam çağrıştırması nedeni ile bağımlı kelimesinin yerine madde kullanım bozukluğu olarak kullanılmaktadır. Bu yazımızda bu kullanımın sınırlayıcı olacağı düşünülerek bağımlılık kelimesi kullanımı tercih edilmiştir. Bağımlılıklar alkol sigara madde kullanımı gibi adını çokça duyduğumuz durumlarda olabileceği gibi, kafein de ruhsal bozukluklar tanı kitabına eklenmiştir. Psikiyatrist eşliğinde psikoterapi ile ilerlenmesi etkin çözüm sağlayacaktır. Çünkü bağımlılıklar tedavi edilebilir.
Bağımlılığı, kişilerin o durum nesne ya da davranış üzerinde kontrolünü kaybetmek diye tanımlayan Yeşilay, aslında günlük hayatımızda neye bağımlı olduğumuza bakmamızı da işaret ediyor. Son zamanlarda özellikle teknoloji telefon bağımlılığı hayatlarımızı önemli ölçüde etkiliyor. Bunların yanı sıra alışveriş bağımlılığı, ilişki bağımlılığı, porno bağımlılığı, yeme bağımlılığı gibi kontrol etmekte güçlük yaşadığımız çeşitli durumları fark etmemiz önemlidir. Bunlar davranışsal bağımlılıklardır ve hayatımızı işlevsiz kılmadan önce önlem alınması önemlidir.
Bağımlılıklar kişileri aynı zamanda suça da sürüklemektedir. Burada kişinin kendi hayatını etkilemesinin yanı sıra aile ve toplumu da etkileyen bir sonuç doğmaktadır. Kişilerin bırakmaya çalışma girişimleri de bağımlılık tanısının alt maddelerinden biri olduğunu hatırlayalım. Yardım istemenin de hayatımızdaki en önemli becerilerden biri olduğunu bilelim.
Yardım almak uzman desteğine başvurmanın önemine neden dikkat çekiyoruz kısaca açıklayalım. Kişiler kendileri bırakmaya çalışırken daha çok duygusal zorlanma yaşayabilir ve sonuç yine bu zorlanmayla başa çıkmak için bağımlılığı olunan şeye başvurmak olabilir.
Duygusal ihtiyaçlarımızın ne olduğunu fark etmek, ihtiyacımız doğrultusunda hareket etmek duygu düzenlememizi sağlayacaktır. Özellikle olumsuz duygular baş edilmesi gereken bir durum değil bir ihtiyacı bize hatırlatmaktadır. Duygusal düzenleme ile ilgili önceki yazıları okuyabilirsiniz.
Son olarak, hayatımızı doyum verici geçirmemizi engelleyen kısa süreli rahatlama sağlasa da etkileri uzun soluklu olan genelde duygusal zorlanmalarda kaçış olarak başvurduğumuz durumlara bakmak ve hayatımızın büyük ölçüde kontrolünü sağlamak ilk önce kendimize yaptığımız en büyük yatırım olacaktır.