Kademeli Emeklilik mi geliyor?

Türkiye’de kanayan yaralardan birisi olan emeklilik sisteminde yeni bir dönem daha açılacağı kamuoyunda tartışmaya yol açtı.

Çalışan bir çok kesim tarafından emeklilik sistemi eleştirilmeye devam ediyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2000 ile 2008 arasında ilk defa sigortalı olanlara erken emeklilik yolu açan bir çalışma yaptığı da iddia edildi.
Bu çalışmayla eleştirilerin önünün alınması hedeflendiği bildirildi. 1999 yılında emeklilik yaşının 60 yaşa çıkmasıyla binlerce çalışan yıllarca prim ödeyip geç emekli olmuştu.
Birçok çalışan olması gereken emeklilik yaşında değil, 3 ile 12 yıl arası fazla çalışarak emekliliği hak etti. Kamuoyunda büyük tepkiler alan bu uygulama çalışanlar ve kamuoyunun baskısı sonucu 2023 yılında EYT yasasıyla değişime uğradı.
Bu değişiklik sonucu birçok kesim çalışanı fazla mağduriyet yaşamadan emekliliklerini elde etmişti. Fakat 1999 Ekim ayında çıkan bu yasayı az farkla kaçıranlarla sonraki yıllarda ilk sigorta girişi olanlar yaşadıkları mağduriyeti dile getirmeye başladılar.

Son zamanlarda bu tepkileri değerlendiren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bir formül üzerinde çalışıyor. Bu çalışma kapsamında vatandaşlara erken emeklilik ayrıcalığı sunarak; prim ve yaş şartları sağlandığında emekli maaşı alma imkânı sağlanıyor.
Öte yandan EYT kapsamında olmayan sigortalılar için kademeli emeklilik şartları sigortaya giriş tarihleri ve prim gün sayılarına göre değişiklik gösteriyor. Bu kesim de çalışma kapsamına alınıyor. Bu çalışma kapsamında sigorta başlangıç tarihleri 2000 ile 2008 arası olanlar istenen koşulları sağladıkları takdirde emekli olacaklar.
Kademeli emeklilik, çalışanlar belli bir prim ve yaşa ulaştıktan sonra kademeli olarak emekli olmalarını sağlayan bir sistemdir. Emeklilik şartları sigorta başlangıç tarihi, prim sayısına ve sigorta türüne göre değişir fakat bu emeklilikte maaşlarda düşüş gibi dezavantajlar da bulunmaktadır.
Öte yandan 4-B kapsamında olan Bağ-Kur’lu çalışanlar için de 9 bin pirim gün sayısının 7 bin 200 prim gün sayısına düşürülmesinin bakanlığın reform taslağı içinde olduğu ifade edildi.
2010’lu yıllardan itibaren sigorta başlangıcı olanların – kadın 58 yaş, erkek 60 yaş – olarak emekli edilmesi ise yasadaki yerini koruyor.