Tarım Bakanı İbrahim Yumaklı; resmi gazetede yayınlanan kararla birlikte çiftçilerin üretime karar vermeden önce, hangi havzada, hangi ürüne, ne kadar destek alacağını bileceğini belirterek “Çiftçilerimizi planlı üretime yönlendirecek ve plansız üretimin getirdiği bir takım olumsuzlukların da önüne geçmiş olacağız” dedi.

Yeni modelde, Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tarafından arpa, aspir, yağlık ayçiçeği, buğday, kolza (kanola), kuru fasulye, mercimek, dane mısır, nohut, kütlü pamuk, patates, kuru soğan, soya ve yem bitkileri planlama kapsamına alındı.

Yeni modelde destek katsayı değeri ve destekleme tutarının hesaplanmasında 2025 üretim yılı için destek katsayı değeri dekara 244 TL olarak belirlendi. Ancak ‘planlı üretim’ kapsamında ürünlerin destek katsayısı değişiklik gösterecek.

Karara göre, 2025 yılından itibaren gübre ve mazot desteği ile 17 üründe verilen fark ödemesi (prim) desteği tamamen kaldırıldı. Çiftçi son kez 2024 üretim yılı için gübre, mazot ve prim desteği alacak.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, bitkisel üretimde yeni destekleme modelinin hayata geçirildiğini belirterek, “İlk defa bitkisel üretim destekleri 3 yıllık ve üretim döneminden önce açıklandı. Destek kalemlerinde sadeleştirmeye gidildi, bitkisel üretim yapan Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı tüm üreticiler destek alacak” açıklamasında bulundu.

İbrahim Yumaklı, Cumhurbaşkanı kararı ile hayvancılık ve su ürünlerinde olduğu gibi bitkisel üretimde de artık üretim planlamasının en önemli ayağını uygulamaya aldıklarını belirterek şu ifadeleri kullandı: “İlk defa bitkisel üretim destekleri 3 yıllık açıklandı. İlk defa destek ödemeleri üretim döneminden önce açıklandı. Destek kalemlerinde sadeleştirmeye gidildi. Bitkisel üretim yapan ÇKS’ye kayıtlı tüm üreticiler destek alacak. Üretim planlaması kapsamındaki stratejik ürünlere ilave destek verilecek. Su kısıtı olan havzalarda münavebeye uygun üretime ilave destek sağlanacak. Kamu kuruluşları tarafından ıslah edilen milli tohumla üretim yapan ilave destek alacak. Destek tutarları girdi maliyetlerindeki değişikliklere göre her yıl güncellenecek. Yine bu kararla birlikte çiftçilerimiz üretime karar vermeden önce, hangi havzada, hangi ürüne, ne kadar destek alacağını bilmiş olacak. Böylece çiftçilerimizi, planlı üretime yönlendirecek ve plansız üretimin getirdiği bir takım olumsuzlukların da önüne geçmiş olacağız.”

Arpa, buğday üreten çiftçiler dekara 317,2 lira, üçüncü kategoride yer alan ayçiçeği, fındık, soya, kuru fasulye, çay üreten çiftçiler dekara 366 lira, dördüncü kategoride yer alan pamuk ve çeltik üreten çiftçiler dekara 549 lira temel destek alacak.

2025-2027 dönemi bitkisel üretim planlaması havza ürün deseni listesinin de yer aldığı Cumhurbaşkanı Kararı’nın bazı maddeleri 1 Ocak 2025’ten, bazıları da 1 Mayıs 2025’ten itibaren yürürlüğe girecek.

Tarım reformu Genel Müdürü Osman Yıldız, belirlenen ürünleri eken çiftçilerin tamamına dekar başına 317 liralık temel destek verileceğini söyleyerek; “Her ürünün farklı bir katsayısı var ve bu kat sayılar alınan desteği artırıyor. Örneğin pamuk üreticisine 472 TL mazot ve gübre desteği veriyorduk, şimdi ise çiftçiler temel destek olarak 549 TL alacaklar, artı planlı üretim desteği kapsamında da toplamda dekara yaklaşık 1098 TL destek almış olacaklar.” dedi.

Vezirköprü’de de Tarım Reformu Genel Müdürü Osman Yıldız’ın verdiği örnekte olduğu gibi Vezirköprü’deki tarlalara ekilen buğday, arpa, ayçiçeği, pancar gibi tarımsal ürünlere planlı üretim desteği kapsamında da iki kat temel destek verileceği anlamına geliyor.

Kararnameyi inceleyen tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, “kararnamede mazot ve gübre desteği yer almıyor, mazot ve gübre sözcüğü dahi yok. Tarım ve Orman Bakanlığı tepkiler üzerine kararnamedeki temel destek kalemini gübre ve mazot için kullanılacağını açıkladı” değerlendirilmesinde bulundu.