Esnafta iş güvenliği paniği
Yeni düzenlenen yasaya göre işçi çalıştıran iş yerlerinde çalışan işçi sayısı 1 bile olsa iş yeri hekimi ve iş sağlığı güvenliği (İSG) uzmanı bulundurmayan iş verenlere, 88 bin 663 TL ceza kesilecek.
İş Sağlığı ve Güvenliği için yanında sigortalı işçisi bulunan esnafa getirilen zorunluluk, esnafı son gün paniğine yöneltti.
Küçük esnaf, bilimum işyerleri, nitelikli iş yerleri ve kapıcı çalıştıran siteler, iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı şartına uymazsa her biri için yaklaşık 90 bin TL civarında ceza ödeyecekler.
Küçük esnaf ve diğer iş yerleri ekonomik zorluklarla uğraşırken bu tip uygulamalarla karşı karşıya geliyorlar. Sosyal güvenlikle ilgili bazı düzenlemeleri de içeren “torba kanun teklifi” Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilerek yasalaşınca, iş yerlerine 1 Şubat 2025’ten itibaren “iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bulundurma” şartı geldi. Yeni yasaya göre 1 işçi çalıştıran iş yerleri bile bu kapsama girerken Hukuk büroları, serbest muhasebeci büroları, mali müşavirlik büroları, terziler, manavlar, market, bakkal ve benzeri az tehlikeli iş yerlerinde doktor (iş yeri hekimi) ve iş sağlığı güvenliği (İSG) uzmanı bulundurmayan iş verenlere, 88 bin 663 TL ceza kesilecek. Doktor için 88 bin 663 TL, iş güvenliği uzmanı için 88 bin 663 TL, her ikisini de bulundurmayana 177 bin 326 TL ceza kesilecek.
İşletmeler herhangi bir ceza ödememek için herhangi bir uzmanla anlaşmak zorundalar. İşveren ve belirleyeceği bir çalışanı bakanlıkça yetkilendirilmiş çalışma ve sosyal güvenlik eğitim merkezlerinden (ÇASMER) gerekli eğitimleri alıp iş sağlığı ve güvenliği hizmet alarak yasaların gerektirdiği maddeleri yerine getirebilecekler. Öte yandan iş sağlığı güvenliği eğitimleri alınsa bile, esnafın bakanlık onaylı sağlık kabinlerinden ayrıca hizmet alması da mecburi oldu.
Sosyal güvenlik uzmanı Şevket Tezel, konu ile ilgili “Esnaf, özel ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden, sağlık hizmeti alabilir. İş sağlığı güvenliği belgesini de iş veren kendisi veya bir çalışanı alabilir. Bu durumu bilmeyenler son gün paniği yaşadı” açılamasında bulundu.
İş yeri sahipleri bu konuyla ilgili farklı sağlık kabinlerinden fiyat alıp, birini seçebiliyor. Sağlık kabinlerinin ücreti ise tarifelere göre değişebiliyor.
Sağlık kabini nedir?
Sağlık kabini serum takma, iğne yapılması işlemleri, dikiş atma ve alma, tansiyon ölçümü, evde bakım ve benzeri sağlık hizmetlerini vermeyle görevli sağlık kuruluşudur. Ebe, hemşire ve sağlık memurlarının toplum sağlığı bölümlerinden mezun olan kişiler sağlık kabini açarak mesleklerini icra edebilirler.
Tehlikeye göre ceza sınırı değişecek
İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili, 12 yıldır ertelenen 6331 Sayılı Kanun’un 38’inci maddesiyle birlikte, iş yeri sınıflandırmaları güncellendi. Az tehlikeli işyerlerinde A, B veya C sınıfı “iş güvenliği uzmanları” hizmet verecek. Tehlikeli iş yerlerinde A veya B sınıfı “iş güvenliği uzmanları” hizmet verecek. 10’dan az çalışanı olan “az tehlikeli” iş yerleri, iş yeri doktoru ve İSG belgeli çalışanı yoksa her bir eksik için 88 bin 663 TL ceza ödeyecek. “Tehlikeli” iş yerlerinde bu ceza 110 bin 828’er TL, “çok tehlikeli” sınıftaki iş yerlerinde “132 bin 994’er TL olacak.
Ali SEZGİN- VATANDAŞ