logo

Hayatı Yeniden Anlamlandırmak


Duygu Ceylan
duygu.ceylan.pd@gmail.com
Hayata bakışımızı oluşturan çocukluk deneyimlerimizden ya da çocukluk sonrası uzun süre maruz kaldığımız olumsuz durumlardan dolayı hayatın bu şekilde olduğuna dair bir düşünce geliştiririz.
Örneğin çocuklukta çoğu davranışı onaylanmamış sürekli eleştiri almış birisi zaten ben ne söylersem söyleyeyim dikkate alınmaz gibi bir yargı geliştirebilir. Davranışlarını buna göre oluşturur. Ya da anne baba tarafından terk edilmiş bir çocuk hayatına giren birilerinin onu terk edebileceğini düşünebilir. Bu kalıplar kişiler için zordur ve psikolojik sorunlara neden olabilirler.
Oluşturduğumuz şema ne ise onu destekleyen kanıtları bulmak bizi depresif, kaygılı veya öfkeli yapabilir.
Örneğin zayıf sınırları olan birisi, çocukluktan itibaren aşırı korunmuş ve sorumluluk verilmemiş olabilir. Bu kişinin sorumluluk almak ya da hayır demekle başı dertte olacaktır.
Oluşturduğumuz ya da yaşam koşullarında oluşan bu durumlara karşı üç tepki geliştiririz.
Birincisi hayata yüklediğimiz anlama teslim oluruz. Bizi zorlayan durumların içinde buluruz kendimizi.
Onaylanmamaya dair bir kalıp geliştirmişsek bizi onaylamayacak insanlar seçeriz böylece bize zor gelse bile haklıyızdır ve dünya böyle bir yerdir.
Var olan hayat bakışımız bizi zorladığında ise ikinci olarak kaçınmaya başvurabiliriz. Örneğin katı kurallarla yetişmiş bir çocuk kaçınma davranışı gösterdiğinde kuralsız durumlar, arkadaşlıklar ya da kendi kurallarını uyguladığı bir alan oluşturabilir.
Üçüncü şema eylemi ise telafi davranışlarıdır. Kişinin ihtiyaçları karşılanmamışsa kişi insanların ihtiyaçlarını karşılayarak içinde bulunduğu durumu bir nevi hafifletmeye çalışır. Ama bu iyi niyetle işleri daha da zorlaştırmak anlamına gelebilir kendimiz için.
Örneğin yalnız kalmış birisinin çevresindekileri sürekli duygusal anlamda desteklemesi aşırı yardımsever olması bir telafi davranışı olabilir. Bunda bir sorun görmeyebilirsiniz ama kişi sürekli kendisi ihtiyacını karşılamadan karşı taraflar için çaba harcadığında ve çabası görülmediği zaman isyan eder.
Üstelik karşıdaki bunu ondan talep etmediğini böyle davranmasa da işlerin yolunda olduğunu söylediğinde kişi için daha zordur.
Şemalarımız bir günde oluşmadığı için bu şemalardan özgürleşmek çok kolay değildir.
Özellikle artık bu şemaların hayatımızı sıkıştırdığını fark edip yeni bakış açıları kazanmayı istediğimizde dönüp dolaşıp birkaç şemaya toslamamız oldukça sık olur.
Bazen tek bir tane değil iki üç belki daha fazla şemaya aynı anda sahip olabiliriz. Ama bunları fark ettiğimizde ve başımıza gelenlerin bizden güçlü olmadığını anladığımızda, kendimizi güçlendirdiğimizde hayatı önceye göre değil şimdiye göre yaşamış oluruz.
Şemalarımızı fark etmemiz için bizi anlayan birilerin olması, kendimizle geliştirdiğimiz içsel diyalogun sağlıklı olması gerekir. Zaman zaman uzman desteği almakta da hiçbir sorun yoktur.

Share
1158 Kez Görüntülendi.
#

SENDE YORUM YAZ

5+8 = ?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • Seçimler erken olsun!

    09 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    "Çalışmalarımız sürüyor, önümüzdeki milletvekili seçimlerinden önce Havza yolunun tamalanmış olduğunu göreceğiz." ifadesine karşı şunu söylemesek olmazdı; "inşallah seçim erken olur." İlçemizde geçtiğimiz hafta düzenlenen voleybol turnuvasının sadece son maçını izleyebildiğim için üzülsem de, Vezirköprü'nün galibiyetiyle tamamlanan bu özellkle ikinci seti nefes kesen maçı izlediğim için de sevinçliyim. Kızlarımız ellerinden geleni yaptıkları ve hem Vezirköprü hem de Samsun'un gurur oldukları için tebrik ediyorum. Bu organizasyonda gösteriyor...
  • Benimle Aynı Düşüncede Olmayana Karşı Nasıl Davranmalıyım?

    05 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    Son zamanlarda ülkemizde yaşanan durumlar (tutuklanmalar, gösteriler, boykotlar) kişilerin hangi tarafta olduğunu anlamaya çalışmasına, farklı görüşler olduğunda birbirlerine doğrusunu açıklamaya, haklılık ya da haksızlıkla ilgili düşünmeye dolayısıyla da öfke, üzüntü gibi olumsuz duyguların daha yoğun yaşanmasına sebep olmaktadır. Psikolojik destek toplumdaki durumlara karşı kayıtsız kalamaz. Çünkü deprem gibi doğal afetlerde, göçte veya pandemide birçok özellikle olumsuz durumda gönüllü olarak çalışırız ve bu gibi krize müdahale durumların...
  • Duvarları bari duyun!…

    02 Nisan 2025 Köşe Yazıları

    Turizm ile ilgili olarak gelişme sağlayacak olan ve Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'ne bile girmeyi başarmış Vezirköprü Evleri zamana yenik düşerek kaybolmanın eşiğine geldiler. Ramazan Bayramı sona erdi. Bayram tatilinin idari olarak 9 güne çıkarılmasıyla birlikte Vezirköprü'de de bayram biraz daha kalabalık geçti. Bayramı dört göze bekleyen esnafın yine de memnun olduğunu söylemek zor. Konuştuğumuz esnaf önceki bayramları arattığını belirtiyor. Yine de Ramazan Bayramı'nın ardından bir umutla Kurban Bayramı beklentisi oluşmuş durumda. ...
  • İNTİHARI ÖNLEMEK

    29 Mart 2025 Köşe Yazıları

    Çevremizde intihar girişiminde bulunmuş ya da intihar etmiş birilerini duyduğumuzda; kendisine yazık ettiği, yeterince inançlı olmadığı, geride bıraktıklarını da düşünmediği gibi söylemlerde bulunulduğunu işitiriz. Söylemler, zor bir süreçte olduğumuzda veya çevremizdekilere destek olmak istediğimizde maalesef ki bize yardım etmez. Bu yazıda intihar kavramını gerçek anlamda anlamış olacağız. Bunu anlamış olmak kendimize ve etrafımıza da yardımcı olmak anlamına gelecektir. Çünkü nasıl ki hepimiz bir engelli adayıyız aslında toplumda yaşanan bir ...